3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü
'İşitme Kaybında Erken Teşhis Önemlidir'
İnsanlar arasında en önemli iletişim unsurlarından biri işitmedir. İskoçyalı bilim insanı, annesi ve eşi işitme engelli olan Alexander Graham Bell işitme engelliler için yaptığı çalışmalar sırasında telefonu icat etmiştir. Bell ‘in hayatı boyunca yaptığı çalışmalarından dolayı doğum günü olan 3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü olarak kutlanmaktadır.
Dünyada 360 Milyon işitme engelli bulunmaktadır. 2015 TÜİK verilerine göre ülkemizde İşitme cihazı/implant kullanıyor olmasına rağmen duymada çok zorlanan veya hiç duyamayan nüfusun oranı %1,1’dir. Bu oran erkeklerde %1,1 iken, kadınlarda %1,2’dir.
İşitme kayıpları kulağın bir veya daha cok yerinin hasarıyla, çeşitli nedenlerden oluşmaktadır. Ebeveynler arasında akrabalık olması, ailede çocukluk döneminde başlayan kalıtsal işitme kaybı olması, annenin hamileyken kullandığı bazı ilaçlar ve geçirdiği hastalıklar, doğum kilosunun düşük olması, kulağın anormal görünmesi, , ateşli hastalık geçirmesi ve bebeğe verilen bazı ilaçlar işitme kaybına neden olabilmektedir. Aileler herhangi bir dönemde bebeklerinde işitme kaybından şüphelenirlerse bir uzmana başvurmalılardır. İşitme testleri yenidoğan dönemi itibariyle yapılabilmektedir.
Yenidoğan bebeklerin kulaklarına belli şiddette sesler verilip, duyup duymadığı beyin dalgaları ölçülerek anlaşılır. Bu işlem basit olup, bebeğe hiçbir rahatsızlık vermez, 15 dakikada yapılabilir. Testin güvenilirliği %97 oranındadır.
Dünya Sağlık Örgütü işitme kaybına yol açan faktörlerin% 50′sinin önlenebilir olduğunu bildirmektedir. İşitme kayıpları mutlaka bir kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı (KBB) hekimlerce teşhis edilmelidir.
Önleyici tedbirler olarak çocukların yenidoğan döneminde işitme taramalarından geçmesi, kızamık, menenjit, kabakulak ve kızamıkçık aşılarını olması, özellikle ototoksik (iç kulağa zarar verici) özellikte ilaç kullanırken seçici davranılması, orta kulak iltihabı için etkin tedavilerin yapılması, aşırı gürültülü ortamlardan kaçınılması önerilmektedir.
İşitme kaybını erken dönemde belirlemek amacıyla ülkemizde Yenidoğan İşitme Taraması ve Erken yaş işitme taraması yapılmaktadır.
Ani işitme kaybı, daha önce işitme kaybı olmaksızın 3 günden kısa sürede gelişen iç kulak ve/veya işitme sinirinden kaynaklanan işitme kayıplarıdır. Her yaş grubunda görülse de 40-50 yaş arasında daha sık rastlanmaktadır.
Ani işitme kayıplarının nedeni çoğunlukla (%90 oranında) bilinmemektedir. Ancak viral enfeksiyonlar, travma, çok şiddetli sese maruziyet, damarsal olaylar, basınç değişikliği, geçirilmekte olan iç kulak hastalığı, beyin sapı tümörleri (akustik nörinom), bazı sistemik hastalıklar ve kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar neden olabilmektedirler.
Ani işitme kaybı genellikle kulakta uğultu, çınlama, baş dönmesi, mide bulantısı, tek taraflı ya da çift taraflı işitme azlığı şikayetleriyle ortaya çıkar. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden kulak burun boğaz hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Ani işitme kaybı acil hastalıklardan biridir. Hastalığın iyileşme oranını en çok etkileyen faktör tedaviye erken başlanmasıdır.
Nedeni bilinmeyen ani işitme kaybı tedavisinde sistemik veya bölgesel etkili kortikosteroidler( kortizon), vazodilatatörler(damar genişleticiler), antiviraller gibi birçok ilaç gurubu ve ek olarak hiperbarik oksijen tedavisi kullanılmaktadır.İlaç tedavisi yanında stres faktörlerinin ortadan kaldırılması, tuzsuz diyet, sigara, alkol ve kafein kullanımının bırakılması gibi yaşam alışkanlıklarının düzenlenmesi tedaviye önemli katkı sağlamaktadır.